December 2022 is onderzoeksjournalist Jan Born afgetreden als bestuursvoorzitter van Publeaks. In deze blog blikt hij terug op deze tijd en deelt hij nog een keer zijn enthousiasme over Publeaks als veilig platform om informatie te delen met de pers.

“Het ene schandaal na het andere schandaal komt voorbij: de toeslagenaffaire, fraude met corona-gelden, storten vervuilde grond, omkoping en vriendjespolitiek, misstanden op de werkvloer. Wat al deze schandalen gemeen hebben is dat ze meestal onthuld worden door journalisten, en vaak na een tip. En bij een overheid die niet transparant is en liever dwangsommen betaalt dan openheid van zaken geeft, is veilig en anoniem informatie kunnen delen met onderzoeksjournalisten belangrijker dan ooit. En juist daarvoor bestaat Publeaks, het platform waar je veilig en anoniem informatie over misstanden kunt doorgeven aan journalisten.

Journalisten kunnen niet zonder tips. En Nederland wordt beter dankzij tips over zaken die niet kloppen. Aan de journalist om deze tips vervolgens verder uit te zoeken en te publiceren. Zeker in Nederland, waar men het niet zo opheeft met het beschermen van klokkenluiders, is volledig anoniem informatie kunnen delen heel belangrijk. Want overheden en bedrijven gaan tot het gaatje om de identiteit van een bron of tipgever te achterhalen. En ben je eenmaal bekend als klokkenluider, dan loopt het meestal niet goed af.

Toen ik jaren geleden voor het eerst met Publeaks ging werken omdat acutaliteitenprograma EenVandaag aansloot, was ik vanaf de eerste dag enthousiast. Het is net of je iedere dag je schoen zet, en er zo maar een cadeautje in de vorm van een gouden tip in kan zitten. Dat gebeurde onder andere met de tip over het gesnuffel bij het Haga-ziekenhuis in het medische dossier van reality-ster Samantha de Jong alias Barbie. Nog steeds wordt dit aangehaald als er ergens een datalek is bij een ziekenhuis of zorginstelling. Na jaren als gebruiker van Publeaks, mocht ik in 2019 toetreden tot het bestuur van Publeaks in de rol van voorzitter.

De afgelopen jaren zijn er stappen gezet om Publeaks gebruikersvriendelijker te maken, waarbij altijd de anonimiteit en veiligheid van de tipgever voorop is blijven staan. En media zien meer en meer de voordelen van Publeaks. Als je in achtergrondgesprekken de mogelijkheid benoemt om veilig en anoniem informatie te kunnen delen, levert dit nogal eens bruikbare informatie op. Kwestie van zaaien en oogsten. En hoe meer je zaait, oftewel hoe meer je Publeaks benoemt, hoe beter tipgevers de journalisten weten te vinden met hun informatie en hoe meer je oogst. Want ik ben ervan overtuigt dat Nederland veel beter en transparanter kan, waarbij we ‘stille helden’ nodig hebben: mensen die kennis hebben van misstanden en bereid zijn dit te delen met onderzoeksjournalisten.

Nu is het tijd het stokje door te geven, na bijna vier jaar voorzitterschap. Met plezier heb ik Publeaks gepromoot, toegelicht en verdedigd omdat het van levensbelang is voor een democratie dat misstanden blootgelegd worden. Dat achterkamertjespolitiek op tafel komt, dat vriendjespolitiek en corruptie onthuld worden, en dat gezwarte documenten weer leesbaar worden voor ons, voor de burgers van dit land. Laat Publeaks daarbij helpen, voor u als lezer of kijker, maar vooral voor de stille held die helpt Nederland een beetje beter te maken. Heeft u info over misstanden, geheime achterkamertjes-deals, omkoping, wegkijkende toezichthouders etc.? Deel deze info dan veilig en anoniem met onderzoeksjournalisten via www.publeaks.nl. Word een stille held!”